Sự phân chia chính trị chủ yếu tại Bắc Ireland là giữa những người Hợp nhất chủ nghĩa hay Trung thành muốn thấy Bắc Ireland tiếp tục là một phần của Anh Quốc và những người Dân tộc chủ nghĩa hay Cộng hòa mong muốn thấy Bắc Ireland kết hợp với phần còn lại của Ireland, độc lập khỏi Anh Quốc. Hai quan điểm đối lập này liên hệ đến các phân chia văn hóa sâu hơn. Những người hợp nhất chủ nghĩa đa phần theo Tin Lành, tổ tiên của họ phần lớn là người Scotland, người Anh, người Wales và Huguenot định cư cũng như những người Ireland Gael cổ đã cải sang một trong các giáo phái Tin Lành. Những người dân tộc chủ nghĩa chủ yếu là tín đồ Công giáo và là hậu duệ của những cư dân đã định cư tại Ireland từ xưa, cùng một thiểu số người Highland Scotland cũng như một số người cải đạo từ Tin Lành sang. Sự phân biệt đối xử chống lại những người dân tộc chủ nghĩa dưới thời chính phủ Stormont (1921–1972) đã làm dấy lên phong trào dân quyền dân tộc chủ nghĩa trong thập niên 1960.[29]

Một số người hợp nhất chủ nghĩa biện luận rằng bất kỳ sự phân biệt đối xử nào cũng đều không chỉ do cố chấp tôn giáo hay chính trị, mà còn là kết quả của các yếu tố xã hội-kinh tế, xã hội-chính trị và địa lý.[30] Dù nguyên nhân có là gì, sự tồn tại của hành vi phân biệt đối xử đã khiến người Công giáo tức giận và góp phần dẫn đến cuộc xung đột the Troubles trong thời gian dài. Giai đoạn bạo lực nhất kéo dài từ 1968 đến 1994.[31]

Đến năm 2007, 36% cư dân Bắc Ireland xác định mình là người hợp nhất chủ nghĩa, 24% xác định mình là người dân tộc chủ nghĩa và 40% không xác nhận thuộc nhóm nào trong hai nhóm.[32] Theo một cuộc thăm dù ý kiến vào năm 2009, 69% bày tỏ muốn duy trì Bắc Ireland là một thành viên của Anh Quốc (cai trị trực tiếp hoặc chính phủ phân cấp), trong khi 21% bảy tỏ muốn Bắc Ireland trở thành thành viên của một Ireland thống nhất.[33] Sự khác biệt này có thể được diễn giải rằng có một con số áp đảo người Tin Lành lựa chọn vẫn là một phần của Anh Quốc (91%), trong khi người Công giáo lựa chọn các giải pháp khác nhau như vẫn là một phần của Anh Quốc (47%), một Ireland thống nhất (40%), Bắc Ireland trở thành một nhà nước độc lập (5%), và những người trả lời "không biết" (5%).[34]

Quản trị

Kể từ năm 1998, Bắc Ireland đã chuyển giao chính quyền ở Vương quốc Anh. Chính phủ Vương quốc Anh và Quốc hội Anh chịu trách nhiệm về các vấn đề được bảo lưu và ngoại lệ. Các vấn đề được bảo lưu bao gồm các lĩnh vực chính sách được liệt kê (như hàng không dân dụng, các đơn vị đo lường và di truyền con người) mà Quốc hội có thể chuyển giao cho Quốc hội Bắc Ireland một thời gian trong tương lai. Các vấn đề ngoại lệ (chẳng hạn như quan hệ quốc tế, thuế và bầu cử) không bao giờ được mong đợi để được xem xét để chuyển giao. Trên tất cả các vấn đề khác của chính phủ, Chính phủ Bắc Ireland cùng với Hội đồng Thành phố Bắc Ireland gồm 108 thành viên lập pháp và quản lý Bắc Ireland. Việc giải thể ở Bắc Ireland phụ thuộc vào sự tham gia của các thành viên của cơ quan Bắc Ireland trong Hội đồng Bộ trưởng Bắc / Nam, điều phối các lĩnh vực hợp tác (như nông nghiệp, giáo dục và y tế) giữa Bắc Ireland và Cộng hoà Ireland. Ngoài ra, Chính phủ Ireland và Chính phủ Vương quốc Anh hợp tác chặt chẽ với các vấn đề phi sự phân chia thông qua Hội nghị Chính phủ Anh-Ireland.Các cuộc bầu cử vào Quốc hội Bắc Ireland là một cuộc bỏ phiếu có thể chuyển nhượng được với sáu đại diện (thành viên của Quốc hội Lập pháp, MLAs) được bầu từ 18 thành phố nghị viện. Mười tám đại diện cho Hạ nghị viện Anh Quốc (Nghị sĩ, MPs) được bầu từ cùng các khu vực bầu cử sử dụng hệ thống trước-qua-post. Tuy nhiên, không phải tất cả trong số này đều có chỗ ngồi của họ. Sinn Féin Các nghị sĩ, hiện nay bao gồm năm người, đã từ chối tuyên thệ để phục vụ Nữ hoàng được yêu cầu trước khi các nghị sĩ được phép chiếm ghế của họ. Ngoài ra, Thượng viện của Quốc hội Anh, House of Lords, hiện có khoảng 25 thành viên được bổ nhiệm từ Bắc Ireland. Bắc Ireland tự bầu một cử tri duy nhất cho cuộc bầu cử Quốc hội Châu Âu.
Các Văn phòng Bắc Ireland đại diện cho chính phủ Anh ở Bắc Ireland về các vấn đề dự trữ và đại diện cho lợi ích của Bắc Ireland trong Chính phủ Vương quốc Anh. Thêm vào đó, chính phủ Cộng hoà Ireland cũng có quyền "đưa ra các quan điểm và đề xuất" về các vấn đề không liên quan đến Bắc Ireland. Đứng đầu Văn phòng Bắc Ireland là Ngoại trưởng Bắc Ireland, người đang là thành viên trong Nội các của Vương quốc Anh.
Bắc Ireland là một cơ quan có thẩm quyền pháp lý riêng biệt, tách biệt với hai khu vực pháp lý khác ở Vương quốc Anh(Anh, Wales và Scotland). Luật của Bắc Ailen phát triển từ luật Ireland đã tồn tại trước khi sự phân chia của Ireland vào năm 1921. Pháp luật Bắc Ireland là một hệ thống pháp luật thông thường và luật pháp của nó cũng tương tự như ở Anh và xứ Wales. Tuy nhiên, có sự khác biệt quan trọng trong luật và thủ tục giữa Bắc Ailen, Anh và Xứ Wales. Cơ quan luật pháp ảnh hưởng đến Bắc Ireland phản ánh lịch sử của Bắc Ireland. bao gồm Hành vi của Quốc hội Vương quốc Anh, Hội đồng Bắc Ireland, trước đâyQuốc hội Bắc Ireland và Quốc hội Ai len, cùng với một số Đạo Luật của Quốc hội Anh và Quốc hội Anh đã được mở rộng sang Ireland theo luật của Poynings từ năm 1494 đến năm 1782.